Dit jaar is het veertig jaar geleden dat een groep ingenieurs, architecten, theaterdirecteurs en theatertechnici de Vereniging voor PodiumTechnologie oprichtte.
Een jubileum is een goed moment om vooruit te kijken. Mijn stelling: de VPT wordt een diverse en inclusieve vereniging en zal daardoor blijven bestaan. Als we een club van (oudere) witte mannen blijven, dan is de vereniging over tien of vijftien jaar niet meer relevant.
In de scriptie waarmee Pim Vonk zijn opleiding afsloot peilde hij bij gezelschappen en podia de belangstelling voor de theaterdatabase. Is er behoefte aan gestandaardiseerde technische informatie van theaters? “Jazeker”, antwoordde driekwart van de ondervraagden.
In Zichtlijnen 171 plaatsten we een oproepje voor de oudste nog werkende podiumtechnicus van Nederland. We waren nieuwsgierig wat hem – of haar – nog altijd drijft, en hoe het vak in zijn of haar ogen in de loop der jaren is veranderd.
Vliegen van linksvoor naar rechtsachter, Eric de Ruijter
Niet alleen om nostalgische redenen is het de moeite waard om de klassieke negentiendeeeuwse theatertechniek te koesteren. Het is ook een rijke bron van kennis en vooruitgang. De machinerie van henneptouwen en houten trommels is soms zelfs superieur aan de gemechaniseerde trekkenwand.
Onbeperkt houdbaar, Bastiaan Schoof
Theatertechnici lijken niet kapot te krijgen. Zichtlijnen was weleens benieuwd tot welke leeftijd zij doorwerken. Wie zijn de alleroudste rotten en hoe hebben zij het vak zien veranderen? Een drieluik: “Vroeger ging het er misschien iets amateuristischer aan toe, maar we hadden wel veel lol.”
Voorstelling schrijft geschiedenis, Jorg Schellekens
Als een voorstelling uitgroeit tot een klassieker, haakt de gebruikte apparatuur op een gegeven moment af. Daarover – en nog veel meer – spreekt Jorg Schellekens met Arthur Sauer. Sauer is componist en techniekfreak, en medemaker van De Grote Oorlog van Hotel Modern.
Een certificaat waarmee je in heel Europa kunt aantonen dat je veilig kunt werken op podia, over niet al te lange tijd is het beschikbaar. Eric de Ruijter sprak met technisch producent Rob Acket en mbo-docent Willem Groenewoud over de discussies die aan de invoering vooraf gaan. Moet iedereen examen doen? Kun je met dit pasje overal in Europa als technicus aan de slag?
Vanwege de bezuinigingen op cultuur staan de uitgaven aan theaterdecors onder druk. Marieke Smits onderzocht hoe theatergezelschappen daarmee omgaan. Een van de opvallende conclusies: er worden minder vergelijkende offertes aangevraagd.
Uitzendorganisatie Art Support viert dit jaar zijn vijftienjarig bestaan. Maud Mentink sprak met oprichters Dick Heinz en Grace Jagdewsing over de gevolgen van de recente bezuinigingen, nieuwe wetgeving, en de positie van technici op de arbeidsmarkt. ‘We zien dat technici nu langer bij ons blijven hangen en minder vaak een vast contract aangeboden krijgen dan voorheen.’
Op 28 december 2014 is Bart Kalkhoven op 66-jarige leeftijd overleden. Bart was bekend bij veel mensen binnen het theater en vooral de theatertechniek. Hij heeft voor veel mensen iets betekend, zowel praktisch als mentaal. Dat was al zo bij zijn entree in het theater bij theaterwerkgroep Proloog. Bart was daar technicus en meer dan dat.
Onder deze noemer hield de VPT in april een online enquête met als doel input te krijgen voor het beleidsplan 2015 - 2017, dat eind september op de Algemene Ledenvergadering zal worden besproken.
In maart diende de VPT een aanvraag in voor Europese subsidie in het kader van het Erasmus+ programma, waarin kennisuitwisseling centraal staat. Eind juni is die aanvraag toegekend. ‘Het bevestigt en versterkt de functie van de VPT als Kenniscentrum,’ zegt Els Wijmans.
Onlangs verschenen twee publicaties over duurzaamheid in de theatersector. Een zakelijk opgesteld Nederlands rapport en een bevlogen Vlaamse e-publicatie over de noodzaak van een duurzame transitie. Jeroen de Leeuw zoekt de verschillen.
Na een oproep van Joanne Mensert (Mugmetdegoudentand) en Fleur Feij (De Warme Winkel) verzamelden zich op 15 oktober zo’n 80 productieleiders in de Theaterschool van Amsterdam. Joanne en Fleur hadden vaker met elkaar om de tafel gezeten en bleven zich maar afvragen wie nu eigenlijk hun collega’s waren en waarom ze onderling geen informatie uitwisselden. In samenwerking met de Vereniging voor Podiumtechnologie en de Opleiding Productie Podiumkunsten initieerden zij een eerste meeting om een netwerk op te zetten.
Op maandag 16 april is Roelf Huizenga overleden. Roelf was van 2004 tot 2010 voorzitter van de VPT en in die hoedanigheid de grote drijvende kracht achter de professionalisering van de vereniging. In een eerdere periode was hij hoofdredacteur van Zichtlijnen. Met zijn heldere blik, zijn scherpe analyses en zijn passie voor de podiumkunsten is Roelf voor de hele theaterwereld van enorme betekenis geweest. Hij was adjunct-directeur en hoofd bedrijfsvoering van de Stadsschouwburg Amsterdam. Van 2002 tot 2008 was hij daar projectmanager bij de bouw van de nieuwe zaal en de renovatie van de entree. Op 20 april hebben vele honderden afscheid van hem genomen tijdens een herdenkingsbijeenkomst in de grote zaal van de schouwburg. Roelf is vijftig jaar geworden.
De directe aanleiding voor Duurzaamheid on stage! op 6 december in De Spiegel in Zwolle was het onderzoek naar duurzaam theaterlicht, zie elders in dit nummer. Maar het symposium ging verder dan theaterlicht. Het ging ook over doeken en decor, over afval en vervoer. Er waren workshops over ‘meten is weten’ en tips voor snelle besparingen. En bovenal ging het over bewustwording.
Paul Anderssen (1931) is een van de pioniers van de theatertechniek in Nederland. Magne van den Berg sprak met hem over zijn loopbaan in de lichttechniek, de oprichting van zijn theatertechnische tijdschrift en zijn werk voor Perspekt en OISTAT.
‘Huismeester worden was niet eenvoudig. Dat was een stap terug. Vreselijk. Want je bent geen huismeester. Je bent technicus. Maar er was geen andere keuze.
Wie als kind wel eens naar het Spoorwegmuseum in Utrecht is geweest herinnert zich misschien het oude stationsgebouw. Daarbinnen stond alles wat met treinen te maken had en buiten, langs de oude perrons, stonden de echte treinen en daar mocht je dan in zonder een kaartje te kopen.
De sterren van de hemel, de kunst van het toneelspelen - Hans van den Bergh en Spanning in de buitenlucht - Lykle Hemminga
Op 1 oktober aanstaande staat Stagelinks, een nieuw internetinitiatief van start: Stagelinks is een initiatief van freelance technicus en websitebouwer John Neufeld en stelt zich ten doel een online gouden gids te zijn waarin op de duur alle, over de hele wereld verspreide informatie op theatertechnisch gebied is geïnventariseerd en overzichtelijk op een website wordt gepresenteerd.
Op de Nederlandse podia wordt een rijk en gevarieerd aanbod aan theater gebracht. Voor het publiek is het echter niet altijd duidelijk waar en wanneer een bepaalde voorstelling plaatsvindt en hoe het makkelijk aan een kaartje kan komen.
Kunst & Meer Waarde wil dat meer bedrijven kunst gaan sponsoren. Niet de grote ondernemingen, want die doen het al, maar juist het midden- en kleinbedrijf, een sector die als het om sponsoren gaat vaak over het hoofd wordt gezien.
Het is in theaterland druk met jubilea en mensen die het vakgebied gaan verlaten. We kunnen hier melding doen van twee vakbroeders die dat gelukkig in blakende gezondheid doen.
Kort geleden ontstond er in de omgeving van de Residentie enige beschaafde commotie. Het gloednieuwe theater in Zoetermeer noemde zich ‘Stadstheater’. De naam Stadstheater is in de Duitstalige landen heel gebruikelijk (Stadttheater) maar kwam in Nederland nog niet voor.
Sinds 1 januari 1994 is de heer Steven Scott in diens als directeur van de Technische Organisatie Muziektheater in Amsterdam.
Vrouwen die zich bezig houden met de techniek van een theatervoorstelling waren, en zijn eigenlijk nog steeds, een zeldzaam verschijnsel. Wat beweegt vrouwen er toe in de theatertechniek te gaan? Is het een trend zoals vaak in andere bedrijfstakken te zien valt, of is er meer aan de hand? Waarom kiezen vrouwen zo’n –ook voor mannen- zwaar beroep terwijl er toch ook andere banen in de theaterwereld zijn te vinden? Is deze baan hun eigenlijke doel of willen ze eigenlijk meer of iets anders?
Het begin van de jaren zestig. Een windhoos maakt in mijn geboortedorp een wreed einde aan het ‘Feestgebouw’, decennia lang het trefpunt voor een beetje kunst-kunst en een hoop volksvermaak.
De Amsterdamse Stadsschouwburg is een schouwburg met een lange en enerverende geschiedenis die bij lange na nog niet ten einde is. Vele locaties en vele huisvestingen heeft ze gekend. Dit artikel is de eerste in een reeks waarin de geschiedenis en de toekomst van deze schouwburg beschreven gaat worden.
In het vorige nummer van Zichtlijnen heeft u kunnen lezen hoe het Nederlands Theater Instituut gefuseerd werd tot het Theater Instituut Nederland. Desondanks blijven zij ook de komende maanden een aantal activiteiten organiseren waaruit hier een keuze.
In het Theater Instituut Nederland
Meestal zijn in deze rubriek vragen over de theatertechniek terug te vinden. Maar de laatste tijd wordt er, onder andere in verband met het Kunstenplan, steeds meer gesproken over dingen als partage en uitkoop.
Hoe lang is het geleden dat de computer zijn intrede deed in het Nederlandse theater? Vijf jaar, tien jaar? Veel meer zal het niet zijn. Zoals in elke bedrijfstak is er sprake geweest van snelle ontwikkelingen. In de meeste theaters is automatisering echter een item geweest dat niet de aandacht kreeg die het verdient. Daardoor staan er nu her en der computereilandjes in onze theaters. Eilandjes die niet meer met elkaar kunnen communiceren waardoor er veel en onnodig dubbel werk wordt gedaan. Dit artikel geeft een antwoord op de vraag hoe de toekomst eruit zou kunnen zien.
Geachte redactie, Naar aanleiding van het artikel Theaterproducent en Theaterconsument van Chris Lievaart moeten mij een aantal opmerkingen van het hart.
Londen, theaterstad bij uitstek. Moet daar eigenlijk nog iets aan toegevoegd worden? Met het oog op de komende vakantieperiode doet Vincent van Amelsvoort in het volgende een aantal waardevolle suggesties van de hand voor een optimale tijdsbesteding in deze stad.
Op 22 november 1989 overleed ir. C.W. van Dorsser, de man die veel van onze leden kennen als de eerste voorzitter. Hij was het die in 1977 een groep van ongeveer 20 mensen uitnodigde om te komen praten over het oprichten van een vereniging die zich zou richten op de technische aspecten van alles wat zich op en rond het podium afspeelt.
Veertien mensen zijn nu lid van de gebruikersgroep, verspreid over heel Nederland. Steeds meer mensen ontdekken de veelzijdige toepassingsmogelijkheden van de Mac in het theater. O.a. het LAK Theater in Leiden gebruikt sinds kort twee Mac’s met laserprinter voor tekstverwerking, administratie en opmaak.
Bedankt, binnen enkele minuten ontvangt je een e-mail van ons met daarin een persoonlijke link. Klik op de link om een nieuw wachtwoord op te geven.
